- лек жолы
- (Колонный путь)
әскерлердің жолдардан тыс қозғалысы үшін таңдалған және дайындалған жергілікті жердің алқабы. Л.ж. жолдар жетпеген жағдайда немесе оларды пайдалануға болмайтын жағдайда салынады. Л.ж. арнайы доңғалақты және шынжыр табанды машиналар үшін немесе аралас лек үшін жабдықталады. Жүріп өтетін жолақтың ені доңғалақты машиналар үшін – 3,5 м-ден, шынжыр табанды машиналар үшін – 4,5 м-ден, аралас лек үшін 8 м-ден кем болмауы керек. Л.ж. әскер күшімен инженерлік техника мен аспалы құрал-жабдықтары бар машиналарды пайдалану арқылы дайындалады. Ең қиын жұмыстарды әскердің инженерлік бөлімшелері атқарады. Қыста Л.ж. салу үшін танкілер мен қар тазалайтын машиналар, грейдерлер, бульдозерлер және қарапайым қар тазалайтын құралдар пайдаланылады. Жергілікті жерді барлау барысында Л.ж-ның бағыты таңдалып, белгі-лермен, жол сілтегіштермен белгіленеді; өтуге болмайтын бөгеттер мен кедергілер, қираған аймақтар мен зақымданған бөлімдер анықталады; жасалатын жұмыстардың орны, түрлері мен көлемі анықталады. Улы заттармен зақымданған аймақтардағы өту жолдарын химиялық әскер бөлімшелері газсыздандырады. Тар кедергілерден өткенде (өзендер, жыралар, орлар) өткелдер жабдықталады немесе жүріп өту жолдары жасалады. Ол үшін топырақ төселіп, жол құбырлары мен жиналмалы көпірлер пайдаланылады. Л.ж-ндағы көпірлер 25 т-ға дейін доңғалақты және 40—60 т-ға дейін шынжыр табанды машина жүктерін көтере алады. Қар көп түсетін аймақтарда қардан қорғанатын қалқандар, қоршаулар, қабырғалар жасалынады. Л.ж. жол сигналдары немесе жарық беретін белгілермен белгіленеді.
Казахский толковый терминологический словарь по военному делу. — Мектеп.
Смотреть что такое "лек жолы" в других словарях:
ана — зат. зоол. Алты жасар бүркіт. Жалпы алғанда бүркіттің жас мөлшерін білдіретін атаулардың алғашқы тобы – балапан тірнек, тастүлек. Жыл санын білдіретіні анық, а н а, қана, жана атауларға құстың «жас дәурен» жылдарын мезгейтін сияқты (Ж.Бабалықов,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
таулы жерлердегі бөлімшелер шеруі — (Марш подразделений в горной местности) таулы жағдайлардағы шеру бұл бөлімшелердің техникамен және жаяу ретпен жолдар, сүрлеу соқпақтар, сондай ақ аңғар, сай және шатқал бойымен, жота қырларымен және тау сілемдерімен, ал кейбір жағдайларда тау… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бір — адым жер. Жүрген кездегі екі аяқтың аттау (басу) қашықтығы; 60 70 см, мөлшеріндегі ұзындық. Бір айдың жүзі болды. Бір айдай уақыт өтті. Шүйінші беруіңе болады. Жездең, міне, б і р а й д ы ң ж ү з і б о л ы п қалды, жынды суды ұрттап алмайды (Қаз … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
зият болу — (Тәж.) жақсылық болу (тілек мағынасында). Келген жолыңыз з и я т болсын (Тәж.). [Парсы тіліндегі зияд тұлғасы жеке тұрғанда көптеген мағына береді: өте көп, өте мықты, т. б. Алайда басқа бір жағымды сөздермен тіркеске түс кенде біздегі «бәрі… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
Буддизм — – ежелгі Үндістанда б.з.д. VI Vғ.ғ. пайда болған діни философиялық ілім. Негізін қалаушы Сиддхартха Гаутама (Готама), кейін ол Будда деп аталған (мағынасы – көзі ашылған, оянған, нұрланған ). Ол өз уағыздарында брахманизмді байлық пен сән… … Философиялық терминдердің сөздігі
ақ бата — зат. Оң бата. Жолың болсын, ісің сәтті болсын деген жақсы тілек … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
әмсе — 1 (Алм., Кег.; Талд.: Сарқ. Гв.) әрдайым, әрқашан. Жүгеріміз су жоқтықтан, ә м с е сирек шығады (Талд., Гв.). Жұмысымыз ә м с е осылай (Алм., Талд.). –Қорқытпа, мен қорқып болғам! – деді Асқар қызарақтап. – Таудың басында тұрып етегінде не боп… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жә — 1 (Сем.: Аяг., Абай; Монғ.) ал, жарайды. Ж ә, сөздің тоқ етерін айтшы (Сем., Абай). Ж ә, ақсақал, әңгіме айта отырыңыз (Сем., Аяг.). Ж ә, жігіттер! Мынау алдыңда жатқан кекті жауың – Тәкежанның қосы (М. Әу., Абай жолы, II, 97). Айтқан сайын әрбір … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
құбыл — (Сем., Абай) құбылмалы, өзгермелі. Ол қ ұ б ы л болып үйренген адам (Сем., Абай). Жас күннен іші мен сыртын бөлек ұстап, шебер ойыншыдай қ ұ б ы л болып алғандықтан, өзгелерді мазақ етіп алдағанда да оңдырмай ұшатын (М. Әу., Абай жолы, II, 313) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бет — алдыңыздан жарылқасын! Құдай оңғарсын, сәтін берсін! Жолы да, атағы да үлкен Ғафаңа (Ғафу): Б е т а л д ы ң ы з д а н ж а р ы л қ а с ы н! дедім (Қаз. әдеб., 15.06.1973, 2). Бетке күйе жағу. этногр. Күнәлі адамға тағайындалған жазаның бір түрі. Б … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі